Notatki Kokshaal-Too

Poniższy materiał ukazał się w 17tym numerze biuletynu A/Zero

Przed akcjÄ…. Zmiana pogody. 25 sierpnia 2009. 22:30

Noc, dwa dni po upadku Michała. Piąty z siedemnastu dni pobytu w górach. Siedzimy z Waldorfem w namiocie bazowym, pośrodku pustkowia, wpatrując się w zapaloną świeczkę i wsłuchując w beznadziejne odgłosy padającego śniegu. Chmury zeszły nisko i odcięły nas od świata. Jesteśmy w dupie.

Zostawiliśmy kumpla. Dwadzieścia kilometrów i kilka dolin stąd. Samego w jednym namiocie – skromnym ABC -pośrodku skomplikowanej kamienistej moreny, ze skręconą nogą i jedzeniem na trzy dni. Niezdolnego do marszu. Dwa dni wcześniej, podczas pierwszego wyjścia do góry, przewrócił się pod ciężarem plecaka i skręcił kostkę. Nie może na niej stać. Nie wiemy czy będzie mógł zejść o własnych siłach. Pomocy nie będzie, z nikim nie mamy kontaktu – telefon satelitarny kilka godzin temu odmówił posłuszeństwa. Musimy polegać na zobowiązaniu naszego kierowcy Wiktora. Umówiliśmy się, że przyjedzie tu za dwanaście dni.

Michał znajduje się w miejscu, do którego szliśmy dwa dni. Wracaliśmy po kontuzji partnera sprawną dwójką z pustymi plecakami, w idealnej pogodzie przez dziesięć godzin. Zeszliśmy tu po resztę jedzenia i sprzętu. Dziś odpoczęliśmy, prażąc się w słońcu. Był to dzień połowicznego – jedynie fizycznego – relaksu. Przed nami ciężkie jebanie z worami mordercami, w miękkich butach o wodoodporności adidasów w co najmniej dwudziestu centymetrach świeżego śniegu – bo tyle napadało w ciągu kilku ostatnich godzin. Skorupy już wynieśliśmy. Zostały na górze. Pogoda była wyśmienita, a my w swej naiwności nie przewidzieliśmy czarnego scenariusza.

Zażenowany wsłuchuję się po raz kolejny w komunikat Only emergency calls are allowed. Zastanawiam się co się stanie, gdy w razie konieczności poproszę konsultantkę ze Stanów o śmigłowiec na pogranicze kirgisko-chińskie. Na dodatek to właśnie dziś mam drugą rocznicę ślubu. Po miesiącach studzenia małżeńskich relacji skoncentrowaniem na tatrzańskim i alpejskim przedwyprawowym rozwspinie nie mam możliwości wysłania choćby jednego SMSa. Zabraliśmy z Polski pół kilograma elektroniki, którą taszczymy tam i z powrotem, bez żadnego pożytku.

Kolejne wątpliwości budzi lokalizacja naszej bazy. Dojechaliśmy samochodem tak daleko jak się dało. Miejsce, w którym się znaleźliśmy, określiła tak naprawdę ilość paliwa. Słoweńcy działający w naszej wymarzonej dolinie rok wcześniej rozbili się cztery godziny wyżej. Pół dnia marszu okupili nadłożeniem drogi samochodem, by ominąć bagna. Mieli również dwa pojazdy, przydatne w przypadku offroadowych nieprzyjemności. My, w celu ‘optymalizacji’ kosztów, zrezygnowaliśmy jednogłośnie z dodatkowego samochodu, świadomie decydując się na gorsze położenie. Tak jesteśmy pół dnia w plecy, co przy wahadłowym taszczeniu wora przekłada się na dwa dni straty. Cóż, tu jesteśmy i tu mamy wrócić za niecałe dwa tygodnie. Krótko. Nie wiem czy będziemy w stanie coś zdziałać, nawet gdy stan nogi Michała umożliwi mu samodzielny powrót.

UÅ›wiadamiam sobie, że radość zwiÄ…zana z eksploracjÄ… nowego miejsca ustÄ…piÅ‚a miejsca ciÄ…gÅ‚ym niepokojom. Od samego poczÄ…tku nie byÅ‚o lekko. Ustalenie terminu ciÄ…gnęło siÄ™ bezlitoÅ›nie. Negocjacje z agencjÄ… nie napawaÅ‚y entuzjazmem – nie byliÅ›my pewni czy bÄ™dzie nas stać, czy przeszkody logistyczne pozwolÄ… nam tu dotrzeć. Kolejne trudnoÅ›ci spotkaÅ‚y nas w Biszkeku. Plecak zgubiony przez linie lotnicze skradÅ‚ nam jakże cenne dwa dni. W koÅ„cu dotarliÅ›my w piÄ™kne i dzikie góry i… porażka goni porażkÄ™. Jedyne, o czym marzÄ™, to to byÅ›my znaleźli siÄ™ w bazie w komplecie.

Po akcji. Powrót. 5 września.

Z uczuciem zmęczenia oswajam się od dwóch tygodni.

Trzy dni temu stanąłem z Waldorfem na szczycie dziewiczej góry. Nie było widoków i łez radości. Wyczerpani po długim wspinaniu, cholernie zimnym biwaku i ciągnącej się w nieskończoność grani pragnęliśmy, podczas powrotu ze ściany, jednego: znaleźć się jak najszybciej na dole. Nie pomagały nam opad, pyłówki, dwudniowe zmęczenie. Mimo niedogodności sprawnie spłynęliśmy linią zjazdów. Zrobiliśmy porządną górska drogę. Do  namiotu dosnuliśmy się drugiego dnia akcji, o północy.

Michał podleczył kostkę. Wystarczająco, by kuśtykać, ale niewystarczająco, by się wspinać. Dzielnie stawiał czoła słabej sytuacji. Wspierał nas bazowo i mentalnie, częstując naszą czerstwą dwójkę dowcipem – niekiedy dość surrealistycznym, opowieściami o sąsiedniej dolinie, którą odwiedził, otwierających się szczelinach i lawinach, których niefrasobliwie doświadczył jako niezrealizowany zdobywca – samotny eksplorator.

Dziś drugi dzień zejścia na dół. Wracamy ‘do domu’. Wczorajszym celem, marzeniem Michała kiblującego od dwóch tygodni pośród kamieni i śniegów, było dotarcie do pierwszych traw. Nie udało się, doszliśmy do miejsca, w którym mieliśmy ABC. O siedemnastej, trzy godziny przed zmrokiem rozpadał się śnieg, odpuściliśmy…

Poranek był pogodny. Wstaliśmy późno. Pakowaliśmy się nieśpiesznie, kradnąc ostatnie chwile odpoczynku. Zwlekaliśmy… być może przeczuwaliśmy niekończącą się przygodę. Wyruszyliśmy przed południem i szliśmy osobno w półgodzinnych odstępach. Snułem się ostatni. Zmęczony towarzyszami, skoncentrowany na własnym kroku, osłabiony zagadkowymi dolegliwościami żołądka. Dużo fotografowałem, odpoczywałem co godzinę, by odetchnąć od ciężkiego wora stopującego na każdym, choćby najmniejszym podejściu. O trzynastej zaczął padać śnieg. Z początku niewinny później zamienił się w śnieżycę.

Mam wrażenie, że jestem w kompletnie innym miejscu. Dwa tygodnie temu maszerowaliśmy w skwarze, dziś podążamy w nieprzyjaznej zimowej scenerii.

Biel zmienia perspektywÄ™. Przed trzema dniami, podczas Å›nieżnych mÄ™czarni na grani szczytowej, brak punktów odniesienia zwiÄ…zany z chmurami i Å›nieżycÄ… sprawiÅ‚, że straciÅ‚em skalÄ™. To, co miaÅ‚o być kilkunastometrowym wzniesieniem, okazywaÅ‚o siÄ™ zaspÄ… na trzy kroki. Tak naprawdÄ™ nie wiedzieliÅ›my, gdzie zmierzamy. GraÅ„ ciÄ…gnęła siÄ™ kilkaset metrów na północ, z czego nie zdawaliÅ›my sobie sprawy, oglÄ…dajÄ…c jÄ… wyÅ‚Ä…cznie z poÅ‚udniowej perspektywy. Nie byÅ‚em pewien, czy jestem na szczycie. Waldorf zachowaÅ‚ przytomność, by lakonicznie oznajmić – z kilkudziesiÄ™ciometrowÄ… zwÅ‚okÄ… : „To tu jest szczyt”.

Kolejny kłopot z orientacją miał miejsce kilka godzin później. W trakcie zejścia musieliśmy zabrać plecak ze sprzętem skalnym i biwakowym pozostawiony po wyjściu na grań. Ładne przedpołudnie nie wróżyło nadchodzącego załamania pogody, więc nie oznaczyliśmy miejsca w żaden szczególny sposób. Tymczasem śnieg zasypał ślady i … mieliśmy różne opinie odnośnie dalszej drogi. Po chwili wahania podjęliśmy dobrą decyzję. Zjechaliśmy wprost do plecaka.

Idę sam. Z tyłu zostawiłem morenę i kilka kilometrów kamienistego koryta uśpionej rzeki. Starannie wybieram najprostszą drogę. Chłopaki są z przodu, nie mamy kontaktu wzrokowego. O ich obecności świadczą jedynie częściowo pozawiewane ślady, które mijam od czasu do czasu. Punktem, do którego zmierzam, jest zdeponowane dziesięć dni temu jedzenie i gaz na ostatni dzień zejścia. Skład zostawiliśmy u wylotu poprzecznej doliny, w którą skręcimy. Niestety, w nowej scenerii mam problemy z orientacją. Włączam GPS, wynik zaskakuje. Znajduję się dziesięć metrów od depozytu.

Spotykamy się pięćdziesiąt metrów dalej. Michał i Waldorf czekają, schowani za wielkim głazem. Podczas chwili odpoczynku zastanawiamy się nad dalszym planem: z biwakiem czy non-stop? Trzy godziny do zachodu słońca, pięć więcej do celu. Jutrzejszy dzień chcemy przeznaczyć na odpoczynek i pakowanie – kierowca ma się pojawić kolejnego ranka… wygrywa opcja non-stop.

Dalszą część dnia będziemy iść razem. Zdajemy sobie sprawę, że rozdzielanie się na wieczór nie jest najlepszym pomysłem. Skręcamy w ujście doliny formujące głęboki wąwóz. Podążamy jego stromym brzegiem, ścieżką kóz, którą znaleźliśmy podczas wahadłowego transportu sprzętu. Jest wąziutka, budzi szacunek optymalnym poprowadzeniem między pagórkami i co najważniejsze – wyprowadzi nas na zwalisko kamieni, pozwalające na bezpieczne pokonanie kanionu. Sprawnie przechodzimy na jego drugą stronę. Skorzystanie z koziej ścieżki wybawiło nas z opresji, przekraczanie rzeki w górze doliny byłoby większym problemem.

Przestaje padać, chmury ustępują i przejaśnia się dopiero teraz, pod koniec dnia. Wystające spod śniegu końcówki traw połyskują w promieniach zachodzącego słońca. Miękkie barwy zachęcają do dalszej wędrówki… niestety na krótko. Po zmroku ponownie snujemy się w odstępach. I choć nikt z nas nie ma pary, to Waldorf prowadzi przez większość drogi, narzucając tempo. Jest dla mnie zbyt szybkie co niemiłosiernie mnie wkurza. Po dniu marszu z bardzo ciężkim worem, dodatkowo osłabiony dolegliwościami żołądka, nie mam już sił.

Zmieniamy ‘taktykę’. Michał idzie krok za mną, na zamek, pilnując odpoczynków i zagadując dla podniesienia nastroju. Porusza absurdalne tematy. Ledwo go słyszę, nie mam ochoty gadać, brakuje mi sił na odpowiedź.  Przy kolejnym postoju zrzucam wór. Psycha siadła kompletnie. Czemu on musi być tak ciężki?! W furii częstuję plecak serią kopnięć, co wywołuje zdziwienie na twarzach towarzyszy.

Po kolejnych godzinach męczarni, wciąż przed północą, meldujemy się na płaskowyżu. Pokonaliśmy 400 metrów podejścia. Przed nami cztery godziny po względnie płaskim terenie, godzina zejścia do naszej doliny, potem rzeka i do upragnionego namiotu… nieubłagane konsekwencje żółwiego tempa: 1,5km/h. Na przystanku chowamy się przed wiatrem w cieniu samotnego highballa. Jest minus piętnaście stopni Celsjusza. Klimatyczna pełnia księżyca. Jasno prawie jak w dzień. Wiatr ucichł, widoki kosmiczne. Gotujemy izostary w kubku jetboila iluzorycznie rozgrzewając dłonie. Z ust Michała pada lekarskie pytanie:

– Jak siÄ™ czujesz?

– Jest w porzÄ…dku – odpowiadam – mogÄ™ jeszcze dÅ‚ugo iść, byle nie szybko i na pÅ‚askim.

– JesteÅ› pewien – sprawdza – ludzie w ten sposób umierajÄ… z wyczerpania.

– W Alpach z KrzyÅ›kiem i Marcinem wspinaliÅ›my siÄ™ 15 godzin, kolejne 15 schodziliÅ›my – nie trafiliÅ›my do schroniska… Nie umrÄ™. MogÄ™ jeszcze dÅ‚ugo iść… byle nie szybko.

***

Dotarli do namiotu o 3:30 nad ranem. W żółwim tempie 1,5km/h.

W wyprawie wzięli udział Michał Kasprowicz (UKA), Rafał „Waldorf” Zając (KW Wrocław) i Wojtek „Rajczer” Ryczer (KWW/UKA).

Owocem wyjazdu sÄ… dwie nowe mikstowe drogi:
Z-K (D+, 600 m) na Piku Plaza (4912 m n.p.m.)
Nordic Walking (AI5/5+, M4 z miejscem M5, 1000 m, dwa dni) na północnej ścianie dziewiczego Piku Granitsa (5370 m n.p.m.)

Wyjazd zostaÅ‚ dofinansowany przez Polski ZwiÄ…zek Alpinizmu, któremu serdecznie za to dziÄ™kujemy. PodziÄ™kowania kierujemy również do sponsorów – firm HiMountain, Kingston, Maw Telecom oraz Monkey’s Grip. DziÄ™kujemy również wszystkim osobom, które wsparÅ‚y nas organizacyjnie i informacyjnie, zwÅ‚aszcza Paulowi Knottowi (New Zealand Alpine Club), kolegom z Sekcji GrotoÅ‚azów WrocÅ‚aw oraz Gosi Biczyk.